Interview met Nienke Luijckx: voorzitter van het LAKS

Hoi Nienke! Vertel… wat was jouw eerste reactie nadat je het besluit van Minister Slob hoorde?

Het LAKS is één van de onderwijsorganisaties die samenwerkt met het ministerie. We zijn de afgelopen periode dan ook betrokken geweest bij de aanpassing van het besluit over de eindexamens. Hierdoor wisten we al een beetje welke kant het op zou buigen, maar op het moment van het besluit merkten we dat teleurstelling overheerste. Veel leerlingen hadden verwacht en gehoopt dat de minister toch íéts meer voor alle eindexamenkandidaten kon betekenen. 

Het LAKS adviseerde om alleen eindexamens in de kernvakken door te laten gaan en de overige vakken af te ronden met een schoolexamen. Heb je het idee dat er naar jullie advies is geluisterd?

Natuurlijk wordt en is er wel naar ons geluisterd, maar ik weet niet in hoeverre we eindelijk ook echt een oplossing konden vinden waar alle partijen blij mee zou zijn. We zien dat het voor een groot deel over compensatie is gegaan. Er wordt veel gekeken naar wat vooral wél door moet kunnen gaan en te weinig naar hoe eindexamenkandidaten zich voelen door de mentale druk en het nieuwe soort onderwijs dat ze krijgen. 

Ja, de hele coronacrisis levert veel stress op bij scholieren. Denk je dat dit besluit invloed heeft op de mentale situatie van de eindexamenkandidaten? 

Zeker. Niet alleen dit besluit, maar de hele afgelopen periode van onzekerheid en maatregelen die elke keer veranderen. School open, school dicht, online les, anderhalve meter afstand houden en in quarantaine moeten. Al die dingen geven ook heel veel spanning. Dat mogen we niet onderschatten.  

Je denkt dus niet dat de stress onder scholieren nu minder wordt?

Alle beetjes helpen natuurlijk! Maar eigenlijk is er niet veel veranderd als je kijkt naar het besluit van 16 december. Er is één nieuwe versoepeling bijgekomen: de duimregeling. Wij hadden gehoopt dat er ook naar de omvang van de examens gekeken zou worden; dus de hoeveelheid vakken waarin je examen moet doen. Of dat nou in de kernvakken was geweest of niet, daar zat wat ons betreft nog enige rek in. Minder examens betekent dat leerlingen minder hoeven te focussen en dat levert waarschijnlijk minder stress op. Hopelijk gaat het nieuw gepresenteerde plan door het ministerie waarin veel geld is vrijgemaakt hier ook een rol in kan spelen.

Denk jij dat dit besluit definitief is?

Ja, dit lijkt voorlopig wel een definitief besluit. We gaan zeker kijken wat we verder nog kunnen betekenen voor de examenkandidaten. We willen in ieder geval níét dat er nog een keer zo veel onrust komt. Het uitgelekte nieuws over de eindexamens zorgde bijvoorbeeld ook voor veel paniek. Dat is niet nodig. 

Het LAKS krijgt natuurlijk heel veel signalen van scholieren binnen. Welk signaal vind je het meest zorgelijk? 

Ik vind het heftig om leerlingen te spreken die kampen met mentale problemen. Dat kan gaan over depressiviteit en eetstoornissen tot aan suïcidale gedachtes. Ik merk dat er moet worden gezocht naar een goede balans. Aan de ene kant wil je kwetsbare mensen beschermen tegen het coronavirus, maar we zijn ondertussen ook zover dat we jongeren moeten beschermen tegen de maatregelen van het coronavirus. 

Merk je dat hier actie op wordt ondernomen door de overheid? 

Ik heb lang gewacht tot het moment dat de overheid echt iets zou gaan dóén. We horen namelijk elke politieke partij zeggen dat het virus de jongeren het hardst raakt. Ze vinden het allemaal erg dat de scholen lang gesloten waren, maar we hebben lang moeten wachten op een actie. Eerder liet staatssecretaris Paul Blokhuis weten dat hij 40 miljoen euro beschikbaar stelt om jongeren te helpen. Dit was alleen niet de stap waarop we hadden gehoopt. Daarom ben ik erg blij dat de onderwijsministers nu zo veel geld hebben vrijgemaakt voor het onderwijs om achterstanden weg te werken én om jongeren te helpen met de mentale problemen waarmee ze zitten. Daarbij ben ik erg blij dat er eindelijk actie is gekomen op de gedeeltelijke heropening van het onderwijs!

Hoe heb jij de afgelopen periode zelf ervaren? 

Persoonlijk merk ik dat het nog goed gaat. Ik kan best vaak de deur uit. Aan de ene kant komt dat doordat ik een examenkandidaat ben, maar aan de andere kant ook door mijn functie waarvoor ik nog weleens moet reizen, voor bijvoorbeeld de media. Zo ben ik bijvoorbeeld best vaak in Hilversum en Amsterdam en daarnaast voor de politiek soms in Den Haag. Afhankelijk van de geldende maatregelen komen wij van het LAKS dus soms nog wel buiten. Bijvoorbeeld toen we naar Den Haag gingen om het ministerie vol te plakken met onze posters met 75 stellingen. Of toen we gingen demonstreren voor een gedeeltelijke heropening van de scholen (met succes!). Ik realiseer me goed dat ik hier erg blij mee mag zijn. Natuurlijk is er ook een groep die het allemaal wel prima vindt, bijvoorbeeld het volgen van online lessen en het niet meer kunnen afspreken met vriendengroepen. Toch zijn er steeds meer mensen om mij heen, ook een aantal vrienden, die aangeven dat het echt klaar is. Vorig voorjaar konden zij het prima volhouden, maar dat lukt nu niet meer.

Hoe zou een jaar zonder corona, een ‘normaal’ jaar, er voor jou uit hebben gezien? 

Ik had het geluk dat ik nóg een jaar in het bestuur van het LAKS mocht deelnemen. Anders was ik waarschijnlijk gaan studeren en had mijn dagelijks leven er heel anders uitgezien. Vorig jaar hield ik mij binnen het bestuur ook actief bezig met de coronaportefeuille. Dat doe ik nu nog steeds. 

Heb je nog advies voor Examenbundel? Waar kunnen we eindexamenleerlingen mee helpen en hoe kunnen we dat het beste doen? 

Het begint bij veel begeleiding bieden die toegankelijk is voor álle leerlingen. Jullie hebben natuurlijk verschillende bundels, maar niet iedereen heeft het geld om een examenbundel te kopen. Zeker niet voor alle vakken. Ik zou het heel goed vinden als jullie iets kunnen betekenen voor de groep leerlingen die dit niet kan betalen. Bied gratis materiaal aan om zoveel mogelijk scholieren te kunnen helpen met de voorbereiding van hun eindexamens. 

pssst: ken je Mijn Examenbundel al? Daar vind je per vak onder andere een handige quick scan waardoor je weet waar je nog een beetje op moet oefenen! 

Wat wil je nog zeggen tegen alle scholieren, met in het bijzonder de eindexamenleerlingen?

Tegen alle scholieren: accepteer dat we nu in een moeilijke situatie zitten en dat dit heel vervelend is als je jong bent. Het is namelijk de tijd waarin wij onszelf moeten kunnen ontdekken, ontwikkelen en ontplooien. Je moet kunnen uitvinden wie je bent, waarvoor je staat, wat je leuk vindt en wat je niet leuk vindt. Dit is vanaf je kamer allemaal heel lastig, maar weet ook dat wij er vanuit het LAKS alles aan doen om zoveel mogelijk kansen te bieden. Hopelijk is dat aan de ene kant al gelukt doordat jullie nu weer gedeeltelijk allemaal naar school kunnen. Aan de andere kant hopen we allemaal dat er in de komende periode nog meer versoepelingen komen. 

Tegen alle examenkandidaten wil ik vooral zeggen dat ik ongelofelijk veel respect heb voor de groep die dit jaar eindexamen doet. Een groep die harder getroffen is dan de examenkandidaten van vorig jaar én waarschijnlijk ook van de examenkandidaten van komende jaren. Maak gebruik van al het materiaal dat online te vinden is en gebruik de kennis van je docenten. Ontzettend veel succes, maar denk ook aan jezelf! Dus blijf vooral ook gezellig met je vrienden afspreken en blijf lekker sporten. Geniet van de (kleine) leuke dingen!